Nadenken over het meten van sociale impact op een breed spectrum kan organisaties en samenwerkingsverbanden helpen een duidelijk, op feiten gebaseerd idee te ontwikkelen van hoe of waarom hun programma’s werken.
Echte sociale vooruitgang boeken betekent het gebruik van de “juiste “gegevens – waarbij juist kan slaan op diverse aspecten – om de resultaten te evalueren. Toch zijn er nog veel kanttekeningen en misverstanden, zelfs onder ons als professionals op het gebied van impactmeting. Ook zijn er verschillende ideeën over wat impactmeting inhoudt. Gelukkig evolueert deze “wetenschap” , ook in de praktische vertaalslag in samenwerking met de wetenschap.
Jouw aanpak aanscherpen
Zo zijn er inmiddels kaders en structuren ontwikkeld waarop je jouw plan om de sociale impact te meten kan baseren. Ook ervaren de meeste organisaties gelukkig ook meer het belang van een gedegen voorbereiding , het betrekken van alle stakeholders en een gefaseerde aanpak van de sociale impact evaluatie. Ze willen zelf ook een duidelijk, op feiten gebaseerd , idee van hoe of en waarom hun programma’s werken.
Daarbij blijft de bepaling van de Verander theorie (en),veranderketens of veranderpaden een belangrijke fase in de effectenbeoordeling. In de ontwikkeling van het programma en de toewijzing van middelen kan het juist goed zijn om eerst te bepalen waar een programma zich op richt, hoe je het wil aanpakken en hoe je het zo kan inrichten dat het inderdaad die beoogde effecten bereikt. Dat doe je niet in je eentje op papier, maar ontwikkel je tezamen met meerdere stakeholders, zoals bvb het project team, de samenwerkende partijen en met de doelgroep waar het programma zich op richt. Daarbinnen genoeg ruimte nemend om de effecten, ofwel de interventies aan te scherpen of bij te sturen.
Meerdere malen heb ik ervaren dat juist in die belangrijke fase er besluiten worden genomen, die de impact versterken en vergroten. Middelen effectiever worden ingezet en begrip en inleving van de doelgroepen door andere stakeholders tijdens het proces groeit. Die aanscherpingen variëren van het wijzigen van de frequentie van bepaalde activiteiten, het aansluiten van nieuwe samenwerkende partijen tot implementatie van bijvoorbeeld een welkomst kadootje bij aanvang van het programma. Ook kleine veranderingen in de aanpak kunnen groots zijn in de versterking en vergroting van de impact.
Impact evaluatie als waardevolle bijdrage
Wanneer we deze voorbereidende stappen met zorg en aandacht samen hebben genomen, kunnen we de data verzameling en analyse ook beter integreren. Zo wordt de impactevaluatie onderdeel van de aanpak. Naast de standaard methodieken waar menigeen direct naar uitwijkt , geeft het ruimte om met een combinatie van gevalideerde meetmethodieken creatief en innovatief om te gaan, passend bij de organisatie, het programma, de aanpak en de doelgroep.
Bij de eerste keer is dat soms even wennen, op de langere termijn bevordert het de borging en verduurzaming. Organisaties kunnen op basis daarvan een meer “ hapklare” benadering hanteren om hun evaluatie te bevorderen. Ze hebben dan immers een structuur en cultuur opgebouwd die het belang van gegevens en informatie benadrukken, wel passend bij het programma en organisatie en op langere termijn minder tijdrovend en arbeidsintensief.
Het wordt onderdeel van de aanpak waardoor weloverwogen beslissingen genomen worden over bijvoorbeeld de toewijzing van middelen. Kunnen de resultaten gestimuleerd worden door middel van kaders voor het stellen van doelen, verantwoording en feedback. Uiteindelijk kan deze informatie ook goed gebruikt worden voor de borging en verduurzaming en zelfs bij de opstart van nieuwe projecten en of programma’s .
Combinatie van (creatieve) meetmethodieken
In termen van het verzamelen van externe gegevens worden enquêtes wellicht te snel en vaak gekozen als de meest gebruikelijke en enige methode. Natuurlijk zal een goed ontworpen enquête nauwkeurige, geldige en betrouwbare informatie opleveren, Het kan moeilijk zijn om een goed doordachte enquête te ontwerpen en denk ook goed na hoe je deze wil inzetten en waarom. Wellicht betreft het een grote groep waarbij je de gegevens ook makkelijk wil blijven vergelijken. Gelukkig zijn er afhankelijk van het probleemgebied steeds meer onderzoeken waar we uit kunnen putten, gevalideerde indicatoren en meer kennis en ervaring van de maatschappelijke problematiek en doelgroepen waardoor het makkelijker wordt en die vragenlijsten begrijpelijker en beknopter.
Het verweven van andere methodieken naast deze kwantitatieve en contextuele inzichten is cruciaal om boeiende verhalen te maken die genuanceerd zijn en de stemmen van gemeenschappen laten horen. Daarbij is het van belang keuzes te maken en een combinatie van andere meetmethodieken en methodologieën te gebruiken, die passen bij de impactdoelen en bij de werkwijze van de organisatie en project.
Zo wordt data verzamelen leuk, inspirerend en onderdeel van het project. Zo gingen we aan de slag met de ontwikkelde “effecten bingo” , gebruiken we visuele toepassingen en verhalen en integreren we het meten in bestaande materialen en les programma’s. We zetten mensen aan de slag met het ontwerpen van de toekomst in effecten scenario’s en focusgroepen richten we in op vernieuwende manieren. Verheug me nu al op de integratie van serious gaming als participatieve methode. Dat scala aan creatieve middelen en de combinaties van meetmethodieken onderbouwen de impact claims en schetsen een compleet beeld.
Besef wel dat deze creatieve ruimte pas echt goed benut kan worden en bijdragen aan de impact meting als er een gedegen basis en kader gelegd is voor de impact evaluatie, juist in die voorbereidende stappen en bij de start van het project of programma. Met die opgedane informatie en onze kennis en ervaring kunnen we samen al spelende de impact gedegen in kaart te brengen. Niet enkel voor dat rapport, de communicatie en de financiering.
Impact gericht werken
Ik geloof dat als we begrijpen hoe de dingen die we doen bijdragen aan het tot stand brengen van veranderingen we nog veel meer impact kunnen maken. Met empathie, creativiteit en begrip van de context als cruciale elementen van impact evalueren en impact gericht werken.
Mocht je nieuwsgierig zijn hoe we dat doen en wat het jou als maatschappelijke organisatie in de zorg, onderwijs of circulariteit kan opbrengen?
Weten hoe dat voor jouw gemeente kan bijdragen aan de maatschappelijke doelstellingen en beleid?
Hoe het bijdraagt aan projecten waarbij multidisciplinaire samenwerking nodig is om impact te maken?
Of hoe je als sociaal ondernemer jouw impact makkelijker kan aantonen en zo jouw impact en maatschappelijke waarde vergroot?
Neem dan contact op en we wisselen graag met je uit over de mogelijkheden en aanpak. mailto:info@evenaarenpartners.net